Projecten

Algemeen

De gewoonte om hout en/of houtskool te gebruiken om te koken is nefast voor de bevolking en de natuur in grote delen van Afrika, Azië en Midden- en Zuid- Amerika. Op de meeste plaatsen is er echter geen alternatief. VZW Sol Suffit probeert het concept van “ geïntegreerd koken” te introduceren, waardoor het gebruik van hout kan verminderen en er winst is voor mens en natuur. Geïntegreerd koken betekent : houtbesparend koken ( = koken met de zon of koken met energiesparende houtovens ) en gebruik van isolatiemanden.
Met de introductie van de “Solarcooker SuniCook” verrichten we pionierswerk dat in heel wat landen van grote betekenis kan worden.

Solarcooking binnen het Umoja-project www.umoja-project.be

Het Umoja-project (Umoja in Swahili betekent ‘eenheid’ of ‘eenzijn’)

• Bestaand project sinds 2007
• Kleinschalig
• Daycare voor mensen met een beperking
• Actief en doelgericht

Het Umoja-project in Moshi Tanzania werd in 2007 geïnitieerd door mevrouw Henny Schuurmans uit Achel (B). Vanaf het begin is haar intentie geweest om de levensstandaard van ‘haar’ 22 kinderen en jongvolwassenen te verhogen en te investeren in hun toekomst door een dagopvang te faciliteren met een educatieve inslag. Dit om de zelfredzaamheid van deze kwetsbare mensen in de samenleving te vergroten. Het doel is om deze mensen met hun bijzondere eigenheid en hun mentale beperking in de dagopvang met gespecialiseerde coaches te begeleiden van kwetsbaarheid naar zelfredzaamheid. Het nabij gelegen Mawenzi ziekenhuis houdt toezicht op de gezondheid van de bezoekers van de dagopvang. Met behulp van de organisatie TAWREF worden huizen gebouwd voor de armste families van deze doelgroep. In een aangrenzende moestuin is begonnen met het telen van groenten en het houden van kippen.

Klimaat
Moshi heeft ongeveer 185.000 inwoners en ligt in de Kilimanjaro vallei. Het klimaat is deels tropisch vochtig en buiten de moessontijd droog. Het weer wordt sterk beïnvloed door moessons: de noordoost moesson van december tot maart met maximum temperaturen van ongeveer 30°C; de zuidoost moesson van juni tot september met temperaturen van ongeveer 25°C. Nachttemperatuur varieert van 15-17 °C. Met uitzondering van de moessons is de neerslag zeer beperkt. Tussen maart en mei valt de meeste regen: om en nabij 71% van de jaarlijkse hoeveelheid neerslag. In de directe omgeving van Moshi wordt extensieve landbouw bedreven door boeren die maïs en bonen verbouwen, hoofdzakelijk in het langere regenseizoen. Introductie van de Sunicook www.solarcooking.be www.sunicook.com en www.solsuffit.be

• Deelproject binnen Umoja project
• Try-out in 3 delen
• Duurzaam en energiebesparend
• Op vrijwillige basis
• Doelgericht op zelfredzaamheid

Het eerste contact tussen Solarcooking en het Umoja-project dateert van augustus 2015. Na een korte kookdemonstratie op de Sunicook voor enkele Umoja medewerksters, werd voor hen al snel duidelijk dat het koken op zonne-energie een zinvolle aanvulling zou kunnen betekenen op het traditionele koken met houtkachels. Mede gezien de schaarste van hout, de prijs van houtskool en de gezondheidsproblemen door inademing van rook, besloot het team van Umoja tot het aangaan van een proefproject met de Sunicook. De Sunicook is een milieuvriendelijk apparaat waarbij alleen gebruik wordt gemaakt van direct zonlicht, waar dus geen sprake is van enige vorm van open vuur. Dat maakt dat het apparaat gezien wordt als een geschikte manier om in te zetten bij het bereiden van de dagelijkse maaltijd voor de mensen van de dagopvang. Op de Sunicook kan slechts met 1 pan tegelijk gekookt worden met een maximum hoeveelheid van ongeveer 10 liter ofwel voor 8-10 personen. Gerechten die uitstekend op de Sunicook kunnen worden bereid zijn o.a. soepen, stoofpotten, ratatouilles en tajineschotels. Zelfs met een laatste beetje zon aan het einde van de dag kan er nog een pan rijst, gierst, quinoa of maïspap worden gekookt. Met de juiste pan of losse zwarte bakplaat kan groenten,vlees of vis worden gegrild. De hele dag door kan water worden verwarmd voor thee, (af)waswater of anderszins. Met een constante temperatuur van 250°C gedurende 45 minuten zou het volgens de Amerikaanse ontwerpster zelfs mogelijk moeten zijn in haar keramieke ‘broodpot’ www.breadpot.com brood te bakken. Dit zal bij het eerstvolgende bezoek worden uitgetest. Bij bewolkt weer of regen zal aanvullend gebruik moeten worden gemaakt van houtkachels, waar inmiddels wel houtbesparende versies van op de markt beschikbaar zijn. Tijdens beperkte zonuren en dus slechts kortstondig gebruik van de solarcooker, is de combinatie met het nagaren in een hooimand een praktische optie. Deze hooimand kan mogelijk door de mensen van de dagopvang zelf voor eigen gebruik geproduceerd worden; te zijner tijd mogelijk ook voor de lokale markt. Tenslotte neemt de solarcooker na gebruik betrekkelijk weinig plaats in. Ze is eenvoudig in verticale positie te kantelen en zo tegen de muur te plaatsen om beschadiging te voorkomen.
Het gebruik van de solarcooker is zowel tijdens het bezoek in september als in het laatste in december 2015 besproken. De positieve reactie van de lokale stafmedewerkers + de toeziendhoudende artsen in het nabijgelegen Mawenzi ziekenhuis, hebben er toe geleid dat contact is gelegd met VZW SolSuffit . Met hun expertise en algemene kennis van de Afrikaanse markt, werd al snel hun ondersteuning van het zonnekoken binnen het Umoja-project toegezegd. Zij besloten 2 solarcookers te sponsoren voor de introductie van de Sunicook in de dagopvang in Moshi.

Doel van de introductie
Eerst zal het Umoja personeel geïnstrueerd worden over hoe de solarcooker werkt en hoe het te gebruiken voor de bereiding van voedsel. Het lijkt verstandig hier 1 of 2 gemotiveerde personeelsleden verantwoordelijk voor te maken. Daarna zullen de dagopvang bezoekers -voor zover mogelijk- geleidelijk worden ingeleerd. Mocht dit initiatief zich positief ontwikkelen, dan kan altijd nog bekeken worden om het zonnekoken ook op grotere schaal in de directe omgeving te introduceren.
In aanvulling op het zonnekoken ligt het in de bedoeling de reeds bestaande (beperkte) moestuin uit te breiden tot een volwaardige groentetuin, waarmee de dagopvang zich (vrijwel geheel) kan bedruipen. De recent geïnstalleerde watervoorziening biedt hiervoor een reële kans. Tijdens het eerste bezoek zal de huidige situatie worden geïnventariseerd alvorens verdere stappen worden ondernomen. Liefst wordt het groentetuinproject ingebed in het educatieve programma van de dagopvang zodat de bezoekers ieder hun eigen aandeel hierin kunnen hebben. Afhankelijk van de professionele begeleiding, kan dit de motivatie en betrokkenheid mogelijk vergroten. Extra aandacht zal moeten worden besteed aan de verbetering van de grond (compost) en de keuze van de juiste zaden en beplanting. Hiervoor zal contact worden gelegd met de Universiteit Wageningen (Tropische Landbouw) en de Permacultuur organisatie in België. Ook hier kan mogelijk in de toekomst extra opbrengst van de groentetuin lokaal worden gebruikt of verkocht.

Financiering en sponsoring

• Umoja project via sponsors
• Belgische medewerk(st)ers werken op vrijwillige basis
• Solarcooking project nog in aanvraag

Het Umoja-project wordt sinds enige jaren gesponsord door diverse organisaties en instanties. De meeste personele werkzaamheden worden grotendeels uitgevoerd op basis van vrijwilligerswerk. Voor het aanvullende solarcooking initiatief wordt momenteel financiële ondersteuning gezocht. Aangezien het contact met de Umoja organisatie nog maar van enkele maanden geleden dateert, zal vanuit de VZW Solsuffit worden bekeken wat hun aandeel hierin zou kunnen zijn.

Senegal: deelproject in de Langue de Barbarie

Sinds 2011 wordt er samengewerkt met de lokale NGO (de GIE Taku Ligey). Deze groepeert een aantal vrouwen (ecogardes) die zich vrijwillig inzetten voor de dorpen rond het natuurgebied van de Langue de Barbarie (onder St Louis). Deze groep werkt reeds jaren samen met de plaatselijke autoriteiten en heeft ervaring met sociale projecten en projecten voor milieubescherming. Op vraag van de trekker (Fatou Khol) werd ook een solar cooking project opgestart.

De motivatie van deze vrouwen is groot. Begin 2013 werden 150 solar cookers verstuurd , waarbij de deelnemers een bescheiden financiële bijdrage betalen (+- 10% van de reële kostprijs). WWF België ondersteunde dit project financieel. Naast de introductie van 150 solarcookers werd ook het concept van isolatiemanden voorgesteld. De introductie van deze isolatiemanden moet het gebruik van de Solarcooker faciliteren. Deze groep ontvangt ook heel wat andere Senegalese organisaties en verspreidt ook bij hen het idee van solar cooklng . De groep organiseerde in 2013 ook een demosessie in het Mauritaanse dorp Mouidina. Dit project werd afgesloten in 2014.

Lees hier het verslag van dit project (2017)

Videogetuigenis van Fatou uit de Langue de Barbarie

Senegal: deelproject Thiés/Tostan

Er werden in 2012 contacten gelegd met de Amerikaans/Senegalese NGO Tostan om samen een nieuw project uit te werken. Tostan heeft een decennialange traditie van sensibilisatieprojecten rond diverse sociale thema’s (waaronder strijd tegen de vrouwenbesnijdenis). Deze organisatie heeft in het verleden reeds ervaring opgedaan met solar cooking en is dus een geschikte partner om mee samen te werken. Er werden eerst enkele demosessies verricht in 2 dorpen in de buurt van Thiés. In 2013 werden vervolgens 100 solar cookers geïntroduceerd. De lokale medewerker van Tostan ondersteunde de introductie en de verdere begeleiding samen met Sol Suffit. Dit project werd afgesloten in 2014.

Mauritanië

In mei 2012 werd op vraag van een lokale organisatie (ASSPCI) een bezoek gebracht aan Mauritanië. Tijdens dit bezoek werd afgesproken om een pilootproject uit te voeren in het dorp Mouidina, gelegen in het nationaal park van de Diawling (net over de grens met Senegal), waar de problematiek van houtkap net als in de Djoudj in Senegal een bedreiging vormt voor de biodiversiteit van het natuurgebied. In samenwerking met de PNUD (organisatie van de UN) die instond voor de financiering werd eind 2012 een demo rond solar cooking georganiseerd in Mouidina. In februari 2013 werden 104 solar cookers verstuurd. Een tweede zending van 50 solar cookers werd in maart 2014 verstuurd samen met medisch materiaal om de lokale hulppost te versterken (o.m. sterilisatietoestel en chirurgisch materiaal, bevallingstafel, onderzoekstafel) . Dit medisch materiaal werd via giften verkregen na een oproep via het tijdschrift “Artsenkrant”. De ambassade van Mauritanië in Brussel steunde ons in dit project om vrijstelling van invoertaksen te bekomen. Dit project werd afgesloten in 2014.